Mokra łąka – krajobraz przedindustrialnej rzeczywistości. Zapachy, kolory, faktura, uwijające się owady na niektórych obszarach zostały całkowicie wyparte przez zaawansowane, stechnologizowane rolnictwo. Krajobraz mokrej łąki można odtworzyć nawet na obficie podlewanym trawniku (warunkiem jest koszenie raz w roku – jesienią). Wiele mokrych łąk znajduje się w strefie przejściowej między zbiornikiem wodnym a uprawami rolniczymi tworząc ekoton. Taka łąka stanowi „kordon sanitarny” – wyłapuje sporo spływających z pól biogenów, które dzięki temu nie dostają się do zbiornika wodnego.
Rośliny, które znalazły się w tej kategorii to także doskonały wybór do ogrodów deszczowych – są przystosowane do zmiennego poziomu wody; większość z nich bardzo dobrze znosi zarówno okresowe zalewanie jak i podsychanie.
Achillea ptarmica
Krwawnik kichawiec
Lubi gleby lekkie, na mokrej łące można ją umieścić na obrzeżach lub w partiach wyższych i dzięki temu bardziej suchych. Białe kwiaty zebrane w koszyczki pojawiają się masowo w pełni lata, przy ciepłej jesieni zakwita powtórnie.
Alchemilla mollis
Przywrotnik ostroklapowy
Popularna roślina okrywowa na „trudne stanowiska”: dobrze znosi niemal każde warunki. Liście jasnozielone, matowe, pokryte są drobnymi włoskami. Kwiaty zielonkawe, bardzo liczne.
Allium angulosum
Czosnek kątowaty
W Polsce można spotkać ten czosnek na mokrych łąkach, częściej w południowej części kraju i w dolinach rzek (Bug, Odra, Wisła). W okresie kwitnienia chętnie odwiedzany przez błonkoskrzydłe i motyle.
Allium senescens
Czosnek sinawy
Liście szarozielonkawe, w cieplejsze zimy mogą być częściowo zimozielone. Kwitnie bardzo obficie, stanowi doskonały pożytek dla owadów. Roślina bardzo tolerancyjna co do warunków…
Allium vineale
Czosnek winnicowy
Czosnek pospolity w niemal całej Europie, często w miejscach suchych, jałowych, spotykany wśród traw, także na poboczach dróg. Jako roślinę łąkową należy go sadzić w suchszych partiach. Liście są długie i sztyletowate, wąskie. Jadalny.
Angelica archangelica
Arcydzięgiel litwor
Objęta w Polsce częściową ochroną: przez jednych tępiona jako barszcz Sosnowskiego, przez innych pozyskiwana jako materiał zielarski. Na wilgotnej łące wspaniała roślina architektoniczna – wysoka, pokaźna. Jest rośliną dwuletnią.
Asclepias tuberosa
Trojeść bulwiasta
Ognistopomarańczowe kwiaty wabią liczne pszczoły i motyle – niewiele innych roślin może z nią konkurować pod względem owadzich wielbicieli. Wymaga miejsca ciepłego, słonecznego i dobrze zdrenowanego (jest wrażliwa zwłaszcza na zimowe podmakanie).
Briza media
Drżączka średnia
Niewysoka trawa występująca na wilgotnych łąkach. Jej niezwykle delikatne i dekoracyjne kwiatostany dodają łące dynamiki: drżą przy najlżejszym nawet podmuchu wiatru.
Caltha palustris
Kaczeniec błotny
Jaskrawożółte kwiaty kaczeńca na podmokłych łąkach, w rowach i na brzegach strumieni to niechybna oznaka nadchodzącej wiosny. Są źródłem nektaru dla pierwszych „pozimowych” pszczół. Kaczeniec rośnie w kępach, osiąga wzrost od 15 do 60 cm.
Carex flava
Turzyca żółta
Niska turzyca o złotożółtych liściach i sympatycznych, gwiazdkowatych kwiatostanach, które pojawiają się już od maja i trwają nawet do następnego sezonu wegetacyjnego. Lubi stanowisko słoneczne, zdecydowanie mokre (także okresowo zalewane) i raczej żyzne.
Carex remota
Turzyca rzadkokłosa
Świetnie czuje się na cienistym i wilgotnym stanowisku – w naturze jest rośliną charakterystyczną dla mokrych lasów liściastych. Tworzy niskie, zwarte kępy delikatnych, jasnozielonych liści – ładnie rozświetla zacienione brzegi stawów i strumieni.
Carum carvi
Kminek zwyczajny
Występuje pospolicie w całej Polsce, popularna roślina przyprawowa i lecznicza. Na łące można go poznać po pierzastych liściach i białych baldachowatych kwiatach. Roślina dwuletnia: dopiero w drugim roku wykształca kwiaty i nasiona po czym zamiera.
Centaurea jacea
Chaber łąkowy
Rozpowszechniony w całej Polsce (i na świecie – jest to gatunek kosmopolityczny), trudno wyobrazić sobie bez niego łąkę, miedzę czy przydrożne zarośla. Kwiaty fioletoworóżowe są miododajne – wabią pszczoły i motyle.
Centaurea scabiosa
Chaber driakiewnik
Kwiaty duże (większe niż u innych chabrów – mogą osiągać nawet 6 cm średnicy), intensywnie fioletoworóżowe do purpurowych, bardzo miododajne – stanowią doskonały pożytek dla pszczół i motyli. Doskonale radzi sobie na stanowiskach suchych.
Cirsium palustre
Ostrożeń błotny
Ostrożeń wyróżnia się pośród łąkowej ciżby już od wczesnych stadiów swojego istnienia. Młodociana rozeta rozrasta się starannie na planie koła nie tolerując obcych w zasięgu swoich sztyletowatych, pokrytych kutnerem i zaostrzonych liści.
Dianthus superbus
Goździk pyszny
Wspaniały goździk, gość mokrych łąk. Pyszne, niezwykle finezyjnie powycinane kwiaty wyniesione są dość wysoko nad rozetę lancetowatych liści. Pachnie słodko i niezwykle intensywnie.
Digitalis purpurea
Naparstnica purpurowa
Kwiaty – różowe dzwonki z plamistym środkiem zebrane w wysokie grona. Roślina dwuletnia (kwitnie w drugim roku, po kwitnieniu zamiera). Charakterystyczna dla ogrodów wiejskich i naturalistycznych.
Echinops ritro
Przegorzan pospolity
Kwiaty niebieskie, bardzo miododajne – w okresie kwitnienia trudno sfotografować przegorzan bez owadów na kwiatach. Kwitnie w drugim roku (w pierwszym roku od wysiania wytwarza tylko rozetę liści); kwitnienie zaczyna się w pierwszej połowie lipca i trwa około trzech tygodni.
Echinops sphaerocephalus
Przegorzan kulisty
Kwiaty kuliste, niebieskie, bardzo miododajne. Roślina dwuletnia, kwitnie w drugim roku; kwitnienie zaczyna się w pierwszej połowie lipca i trwa około trzech tygodni, potem roślinę zdobią suche kwiatostany (jeśli je pozostawimy, możemy liczyć na obfity samosiew). Liście mocno powcinane, z kolczaste. Przegorzany to rośliny ruderalne – chętnie rosną na rumowiskach, szczególnie bogatych w wapń.
Echium russicum
Żmijowiec czerwony
Roślina kserotermicznej murawy, a więc jej żywiołem jest stanowisko słoneczne, gorące, suche. Liście i pędy ma owłosione (zapobiega to nadmiernej utracie wody); liście tworzą rozetę schowaną nisko wśród traw, w okresie kwitnienia żmijowiec osiąga wysokość nawet 1m.
Epilobium angustifolium
Wierzbówka kiprzyca
Okazała bylina, prawdziwa ozdoba krajobrazu. Entuzjaści przypisują jej wiele zalet medycznych i kulinarnych. Purpurowe kwiaty są atrakcyjnym pożytkiem dla pszczół. Lubi podłoże bogate w azot.
Epipactis palustris
Kruszczyk błotny
Kruszczyk błotny to jeden z piękniejszych rodzimych storczyków. Spotkać go można na mokrych łąkach, torfowiskach, łęgach i innych otwartych obszarach przynajmniej okresowo podmokłych.
Eriophorum latifolium
Wełnianka szerokolistna
Wełnianki to rośliny zupełnie niepozorne, wyglądające niemalże jak najzwyklejsza trawa dopóki nie zakwitną. Rosną na bagnach i gdy masowo kwitną białą bawełną bagno wygląda jakby ktoś poprzyczepiał do źdźbeł trawy małe kłębuszki waty.
Eryngium planum
Mikołajek płaskolistny
Z rozety zielonych liści wyrasta sinoniebieski, rozgałęziony i ulistniony pęd kwiatowy z licznymi, niebieskimi kwiatami. Kwiaty mikołajka stanowią doskonały pożytek dla pszczół i motyli – zawsze uwijają się przy nim roje owadów; ze względu na wysoką wydajność miodową i pyłkową polecany jest do obsadzania ogrodów przy pasiekach.
Eupatorium cannabinum
Sadziec konopiasty
Olbrzymia bylina tworząca krzaczaste zarośla – najchętniej w miejscu słonecznym, żyznym i wilgotnym. Odpowiednia roślina na mokrą łąkę, skraj rowu, strumienia, stawu. Piękne różowe kwiatostany wabią motyle i pszczoły.
Euphorbia palustris
Wilczomlecz błotnyWilczomlecz błotny
Wilczomlecz wymagający wilgotnego podłoża, okazała bylina porastającą w naturze wilgotne łąki, brzegi zbiorników wodnych, podmokłe lasy. Występuje również w Polsce, jest jednak na tyle rzadki, że został wpisany na Czerwoną listę roślin.
Falcaria vulgaris
Sierpnica pospolita
Roślina najczęściej dwuletnia, rzadziej wieloletnia. Dobrze rośnie na glebach gliniastych, suchych, słonecznych. Kwiaty to duże, luźne baldachy białych kwiatów. .
Filipendula rubra „Venusta”
Wiązówka czerwona
Duża bylina o walorach architektonicznych – w założeniu ogrodowym może pełnić rolę krzewu. Drobne różowe kwiaty zebrane w bogate, złożone wiechy wyglądają jak obfita, delikatna pianka.
Filipendula ulmaria
Wiązówka błotna
Duża bylina o walorach architektonicznych – w założeniu ogrodowym może pełnić rolę krzewu. W naturze najczęściej można ją spotkać na podmokłych łąkach. Drobne kremowe kwiaty zebrane w bogate, złożone wiechy przyciągają gromady owadów.
Galium mollugo
Przytulia zwyczajna
Skromna roślina o licznych, niedużych, czysto białych kwiatkach – na łące w apogeum kwitnienia tworzą białe chmury. Płożąca, ewentualnie wspierająca się na wyższych roślinach sąsiadujących. Miododajna, wabi pszczoły i motyle.
Geranium palustre
Bodziszek błotny
Wspaniale ożywi „nudną” ścianę zieleni utworzoną przez trzciny i pałki wodne. Wysadzone w strefie bagiennej będzie wspinać się po wyższych roślinach i użyczać im swoich jaskrawych, różowych kwiatów.
Geranium pratense
Bodziszek łąkowy
Bodziszek często spotykany w Polsce – typowy dla mokrych łąk, rowów, skrajów dróg. Nieoceniony w naturalistycznych założeniach ogrodowych – przez całe lato obecne są jasnofioletowe kwiaty a wraz z nimi uwijające się trzmiele, pszczoły i motyle.
Geum rivale
Kuklik zwisły
Rodzima bylina siedlisk wilgotnych i mokrych; spotykana pospolicie w całej Polsce w wilgotnych lasach, na mokrych łąkach ziołoroślowych, na brzegach cieków wodnych.
Gladiolus imbricatus
Mieczyk dachówkowaty
Gatunek rodzimy, występujący na mokrych łąkach – jednak na stanowiskach naturalnych coraz mniej liczny, zagrożony. Tworzy w naturze i w warunkach ogrodowych skupiska składające się z roślin dorastających do 80 cm. Kwitnie z początkiem lata.
Gratiola officinalis
Konitrut lekarski
Skromna roślina o niepozornych, białych kwiatkach i niczym niewyróżniających się liściach. Dzięki zdolności życia zarówno na wilgotnych stanowiskach na lądzie jak i w płytszej wodzie, konitrut jest niezastąpiony do maskowania brzydkich brzegów.
Hypericum tetrapterum
Dziurawiec skrzydełkowaty
Roślina o pokroju wyprostowanym, w odpowiednich warunkach piękny łąkowy soliter. Kwiaty żółte, później dekoracyjne owocostany zabarwione na czerwono. Występuje na mokrych łąkach, torfowiskach, rowach.
Juncus effusus
Sit rozpierzchły
Występuje na terenach mokrych i wilgotnych na całej kuli ziemskiej, najchętniej tam, gdzie gleby są ciężkie, zbite. Tworzy gęste, regularne kępy szydlastych liści.
Juncus inflexus
Sit siny
Występuje na terenach mokrych i wilgotnych na całej kuli ziemskiej, najchętniej tam, gdzie gleby są ciężkie, zbite. Tworzy gęste, regularne kępy sinoniebieskich, szydlastych liści.
Lamium maculatum
Jasnota plamista
Jasnota kwitnie od wczesnej wiosny do jesieni – jest pierwszą rośliną-pożytkiem dla najwcześniej budzących się błonkoskrzydłych. Rośnie na łąkach, pastwiskach, w zaroślach, na rowach tworząc najczęściej większe skupiska. Liście jasnoty plamistej często z przebarwieniem, kwiaty drobne, różowe lub kremowe.
Lathyrus palustris
Groszek błotny
W Polsce wciąż jeszcze spotykany, od 2014r. znajduje się pod ochroną. Polecamy na miejsca zdecydowanie wilgotne i słoneczne. Jest byliną, dodatkowo można liczyć na to, że będzie się rozsiewał.
Linaria vulgaris
Lnica pospolita
Częsta na rumowiskach, żwirowiskach, wzdłuż ścieżek. Kwiaty żółte (lokalnie dla swojego kształtu nazywane pantofelkami Matki Boskiej); ich budowa utrudnia wydobycie nektaru – trzmiele wygryzają dziurkę u dołu kwiatu (z której korzystają później także pszczoły). Kiedyś często wykorzystywana w ziołolecznictwie. Dla swojej urody coraz częściej uprawiana w ogrodach.
Lotus uliginosus
Komonica błotna
Jedna z piękniejszych roślin podmokłej łąki: w okresie kwitnienia zabarwia łąkę żółcią. Kwiaty mają (oprócz florystycznego) wartość pszczelarską i szerzej ekologiczną – wabiąc na łąkę wiele pożytecznych owadów.
Lychnis viscaria
Firletka smółka
Występuje na łąkach (suche partie), uprawiana w ogrodach. W większych nasadzeniach kwiaty tej firletki tworzą gęstą, intensywnie różową chmurę.
Lysimachia vulgaris
Tojeść pospolita
Roślina rodzima i dość pospolita w całej Polsce. Wymaga stanowiska stale wilgotnego, jest charakterystyczna dla mokrej łąki (w jej sąsiedztwie często można też spotkać wiązówkę).
Lythrum salicaria
Krwawnica pospolita
Rodzima bylina występująca na mokrych łąkach. Karminowe kwiaty zebrane są w kłosach do 30 cm długości – istnieją także odmiany ogrodowe (np. 'Robert’) o dłuższym i pełniejszym kwiatostanie. Wabią pszczoły i motyle.
Malva alcea
Ślaz zygmarek
Bylina o dość dużych (jednak mniejszych niż u malwy), bladoróżowych kwiatach. Chętnie odwiedzana przez owady szukające pożytku.
Mentha aquatica
Mięta nadwodna
Uniwersalna roślina wodna do każdego rodzaju zbiornika. Mięta jest niezwykle tolerancyjna na warunki, w jakich przychodzi jej rosnąć. Dzięki bujnej wegetacji szybko zagospodaruje nowo założony staw; czyści wodę z nadmiaru związków pokarmowych.
Mentha cervina
Mięta jelenia
Pięknie pachnąca mięta o podłużnych liściach (można wykorzystywać w kuchni). Niższa i nie tak intensywnie rosnąca jak mięta nadwodna – trzyma się raczej w kępie, nie wędruje. Kwitnie bardzo obficie.
Molinia caerulea
Trzęślica modra
Trawa rozpowszechniona niemal na całym świecie. Występuje na mokrych łąkach o glebach żyznych i kwaśnych wchodząc w skład zespołu zwanego „łąką trzęślicową”.
Myosotis palustris
Niezapominajka błotna
Niezapominajka to roślina najczęściej chyba kojarzona z leśnymi strumykami, brzegami potoków. Charakterystyczne błękitne kwiaty z żółtym oczkiem nie dają o sobie zapomnieć.
Polygonum bistorta
Rdest wężownik
Bladoróżowe kwiaty utrzymywane pionowo na stosunkowo sztywnych łodyżkach pośród traw mokrej łąki. Kwitnie obficie. Idealna bylina do naturalistycznych nasadzeń okołowodnych.
Polygonum bistorta „Superba”
Rdest wężownik
Rdest wężownik występuje w naturze na mokrych łąkach. Kwiaty od ciemno- do bladoróżowych, u odmiany „Superba” większe i „pełniejsze” niż u gatunku, a jesienią liście przebarwiają się na różowo i bordowo.
Ranunculus lingua „Grandiflora”
Jaskier wielkokwiatowy „Grandiflora”
Roślina wodna, którą często spotka się nad brzegami rzek, na torfowiskach i starorzeczach. Zaczyna wegetację wczesną wiosną. Liście lancetowate, pierwsze wiosenne liście brązowe, z czasem zielenieją. Kwiaty podobne do kwiatów kaczeńca – żywo żółte, o pięciu płatkach, umiejscowione na wierzchołkach wysokich prawie do 1 m łodygach. Wymaga żyznego podłoża.
Salvia pratensis
Szałwia łąkowa
Z rozety pomarszczonych liści wyrasta ulistniony pęd kwiatowy z kłosem fioletowych, pełnych pszczelego pożytku kwiatów. Może rosnąć na słonecznej ogrodowej rabacie, na kwietnej łące, na brzegu trawnika. Jej kwiaty wabią owady zapylające, z liści można przyrządzać lecznicze napary lub stosować jako przyprawę.
Sanguisorba officinalis
Krwiściąg lekarski
W zespole roślin łąkowych znana i ceniona dla wielu zalet użytkowych, a dla miłośników łąkarskiego hobby również ceniona ze względu na urodę. Dla zwierząt gospodarskich ceniona za dodatek dietetyczny w sianie.
Scirpus sylvaticus
Sitowie leśne
Szerokie, płaskie (ok. 1,5 cm), jasnozielone liście tworzą zwarte duże kępy. Występuje na mokrych łąkach, łęgach, na terenach okresowo zalewanych, na brzegach wód. Rozrasta się przy pomocy silnych kłączy.
Solanum dulcamara
Psianka słodkogórz
Rodzima bylina występująca na brzegach zbiorników wodnych, strumyków, rowów, na podmokłych łąkach. Kwiaty drobne, ale wyraziste – fioletowe z żółtym słupkiem i pręcikami. Bardzo dekoracyjne są pojawiające się po ich przekwitnięciu różnokolorowe owoce.
Succisia pratensis
Czarcikęs łąkowy
Roślina charakterystyczna dla wilgotnych łąk trzęślicowych, często spotykana także na skrajach lasów i zarośli. Kulki niebieskich lub fioletowych kwiatów unoszą się wśród traw wabiąc owady. Roślina zielarska.
Symphytum officinale
Żywokost lekarski
Roślina okazała; w bardzo dobrych warunkach bywa inwazyjna, choć w założeniu łąkowym jest poskramiana przez sąsiadujące gatunki roślin. Liście duże, szorstkie, ciemnozielone, kwiaty lila, rzadziej białe lub kremowe na wysokich, masywnych, wysokich nawet do 1m łodygach.
Thalictrum lucidum
Rutewka wąskolistna
Pierzaste liście i puszyste, kremowożółte kwiaty – rutewka wspaniale zagospodarowuje przestrzeń. Potrzebuje stanowiska raczej wilgotnego, dostosowuje się za to do warunków świetlnych (od pełnego nasłonecznienia po cień). Obficie się rozsiewa – idealna roślina na wilgotne partie łąki ziołoroślowej lub do naturalistycznego ogrodu.
Thelypteris palustris
Nerecznica błotna
Rodzima paproć wilgotnych siedlisk – torfowiska, lasy łęgowe, skraje podmokłych łąk. Należy sadzić narecznicę w podłożu o kwaśnym odczynie, w miejscu podmokłym.
Trollius europaeus
Pełnik europejski
Pełnik europejski to gatunek rodzimy – kiedyś często obecny na mokrych łąkach i wzdłuż strumieni, dziś spotykany coraz rzadziej, objęty ochroną. Nazywany pełnikiem dla swego pełnego, kulistego kwiatu. Jest też symbolem ziemi kłodzkiej.
Valeriana officinalis
Kozłek lekarski
Roślina o białych kwiatach – w wilgotnym naturalistycznym ogrodzie utrzymywanym w charakterze mokrej łąki dodaje lekkości. Jej kwiaty unoszą się ponad łąką na różnych wysokościach.